Ga naar hoofdinhoud
Van Zorg naar Gewoon Leven Logo

Reablement

Als mensen ouder worden en hulp nodig hebben, staat in Nederland meteen zorg klaar.
Zorg om taken over te nemen, maar ook zorg die een inbreuk is op de persoonlijke levenssfeer.
Wat nu als we die ondersteuning niet eenzijdig inzetten, maar degene die ondersteuning nodig heeft vraagt van welke hulp hij of zij gelukkig wordt?

Visie

Dat vraagt om een andere aanpak in de ouderenzorg. Om een nieuw samenspel tussen hulpvrager en hulpverlener. Dan blijkt misschien wel dat een hulpvrager andere mogelijkheden heeft om zelfredzaam te zijn, zonder dat hulpverlening ingrijpt in zijn of haar persoonlijke levenssfeer. Hulpverleners zijn er in die situatie om mensen te helpen herwinnen wat ze zelf niet meer kunnen. En, als die mogelijkheden er niet zijn, te zoeken naar alternatieve oplossingen. Die aanpak heet, met een Engels woord: reablement.

Het uitgangspunt van reablement is niet om over te nemen wat mensen nog zelf kunnen. Het gaat er juist om dat mensen herwinnen wat ze niet meer konden. Is dat toch niet mogelijk? Dan zoeken beiden in goed overleg naar een oplossing. Zo’n benadering vraagt veel van een hulpverlener, of dat nu een wijkverpleegkundige of een arts in het verpleeghuis is. De belangrijkste vaardigheid is kunnen kijken door de ogen van die ander. En voorkeuren van de ander zijn altijd leidend.

Reablement bestaat uit drie stappen:

  1. Neem niet over wat mensen zelf kunnen.
  2. Help mensen te herwinnen wat ze zelf niet meer kunnen.
  3. Zorg samen voor een oplossing voor dat wat overblijft.

Vanuit het programma reablement, zijn verschillende levende inspiratiedocumenten ontwikkeld. Deze zijn hieronder te vinden:

In de praktijk

Werkt reablement?

Andere landen zijn veel verder dan Nederland met de invoering van reablement. En ook succesvol. Denemarken is er een goed voorbeeld van. Ruim zestig procent van de hulpvragers in Denemarken die vanuit het gedachtegoed van reablement zorg krijgt, doet na maximaal drie maanden geen beroep meer op zorginzet. Dat blijkt uit het onderzoek ‘Een goede dag op eigen kracht’ van onderzoeksbureau AEF. Door te werken vanuit het gedachtegoed van reablement neemt ook het levensgeluk van ouderen toe. Daarnaast blijkt dat zorgmedewerkers hun werk veel interessanter vinden. Ze hebben het gevoel persoonsgerichter te werken. De medewerkerstevredenheid is gestegen. Uiteindelijk blijft de zorg hierdoor voor iedereen toegankelijk en betaalbaar.

Succesvol opschalen

Wil je als organisatie aan de slag met reablement?

Reable Nederland bundelt de krachten met zorgorganisaties, zorgfinanciers, onderwijsinstellingen en burgers om een bijdrage te leveren aan een duurzame transformatie van de ouderenzorg. Zilveren Kruis en het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport steunen deze transformatie. We trainen zorgorganisaties om het gedachtegoed in het DNA van de organisatie te krijgen. Hoe we dat doen lees je hier. Meer informatie over vereniging Reable Nederland? Kijk dan op reablenederland.nl.

De ontwikkeling van reablement

Waar in het begin van de 20e eeuw de staat de verantwoordelijkheid draagt voor het welzijn van de inwoners, verplaatst dit begin 21e eeuw naar de markt en verschuift de balans nu weer naar het middenveld.

Sleutel tot succes

De hulpverlener moet bereid zijn om door te ogen van een ander te kijken. En die situatie ook kunnen analyseren door zijn of haar ogen, waarbij voorkeuren van de ander altijd leidend zijn.  Samen werken aan zelfredzaamheid is het doel. Op die manier kunnen we de zorg houden waar het écht nodig is en de zorg toegankelijk houden.

Doelgroepen

Reablement wordt toegepast bij een hulpvraag van ouderen. Daarmee vergroot de zelfredzaamheid van die oudere, zonder dat de hulpverlening structureel ingrijpt in diens persoonlijke levenssfeer. De oudere van tegenwoordig is een heel andere dan die van twintig, dertig jaar geleden. Ouderen hebben nu behoefte aan autonomie, aan regie. Die zitten niet meer te wachten op een wijkverpleegkundige die ergens tussen acht en twaalf uur komt. Dit geldt niet voor iedere hulpvrager maar een kentering is al langer zichtbaar.

Levende Inspiratie

In de praktijk

Reablement is een heel persoonlijke aanpak. Die aanpak vraagt niet alleen een omwenteling in denken, maar vooral in doen. We gaan weer terug naar de essentie van hulpverlening, een essentie die we in een versnipperd zorglandschap langzaam maar zeker zijn kwijtgeraakt. De hulpverlener moet bereid zijn om door te ogen van een ander te kijken. En die situatie ook kunnen analyseren door zijn of haar ogen, waarbij voorkeuren van de ander altijd leidend zijn. Persoonsgerichter werken maakt het werk aantrekkelijker.

Mijzo, actief in ouderenzorg in Noord-Brabant, heeft het bestaansrecht van reablement in de praktijk al aangetoond. Onder de naam ‘Langer Actief Thuis’ ontwikkelde de organisatie een programma van twaalf weken. Daarin worden ouderen langdurig begeleid door een team, met wijkverpleegkundige, fysiotherapeut en ergotherapeut. Bijna de helft van de ouderen kan na die intensieve begeleiding zonder zorg zelfstandig wonen.

Zie ook informatie op de website van Reable Nederland: