Met de ondersteuning van twee coaches van Waardigheid en Trots zijn op de locaties Beukenhof en Gooiers Erf twee bijeenkomsten georganiseerd. Doel was om dichter bij elkaar te komen en samen naar de toekomst te kijken. Naasten, vrijwilligers en zorgprofessionals werden bewust gemixt en gingen in kleine groepjes om tafel. Op elke tafel lag een groot vel papier met een vraag, zoals:
– Wat betekent welzijn voor jou?
– Hoe zie jij zelfredzaamheid?
– Wanneer is een dag betekenisvol?
De gesprekken kwamen snel op gang en al gauw hingen de muren vol met waardevolle inzichten, ervaringen en ideeën.
Van intake naar warm welkom
Op elke locatie schoven meer dan 50 mensen aan. Saskia deelt een belangrijk inzicht uit een van de gesprekken: “Op Gooiers Erf kwam bijvoorbeeld duidelijk naar voren dat er tijdens een verhuizing te weinig ruimte is voor het persoonlijke verhaal van een nieuwe bewoner. De aandacht gaat al snel uit naar het invullen van formulieren. Dat gaat ten koste van het warme welkom dat we iemand willen geven. Als je dat anders organiseert, door iemand welkom te heten met een kop koffie of thee, nieuwsgierig te zijn, ontstaat er ruimte. Bewoners, naasten en collega’s krijgen dan de kans om elkaar écht beter te leren kennen.”
Saskia ziet dat er in zorgorganisaties soms aannames worden gedaan over waar iemand behoefte aan heeft.
Weten we echt wat iemand leuk vindt? Of slepen we ze tegen wil en dank naar de bingo?
Het helpt dan natuurlijk als je iemand beter kent en de tijd neemt om te vragen waar iemand blij van wordt.”
Praktische vragen
Op locatie Beukenhof wonen mensen met dementie, somatische klachten en niet-aangeboren hersenletsel. De naasten van deze bewoners hadden vooral een praktische vraag: wat organiseren jullie voor mijn vrouw/vader/vriend? “Ze wilden weten wat onze activiteiten zijn en waar ze aan mee konden doen. Hun verzoek was dan ook helder: kunnen jullie een jaarplanning met ons delen? “Als je mij vandaag vraagt om morgen te helpen, lukt dat meestal niet,” vertelde een van de naasten. En dat is super jammer! Voor veel naasten is het fijn dat er voor hun geliefde wordt gezorgd, maar ze missen soms de geluksmomenten.” Die planning komt er dus zeker!
Goede gespreksbegeleiding is belangrijk
Als je een bijeenkomst organiseert, is een veilige sfeer en goede gespreksbegeleiding belangrijk. Saskia: “Wat tijdens beide bijeenkomsten opviel, was de enorme openheid en eerlijkheid. We hebben er bewust voor gekozen om iedereen te betrekken; als gespreksleider heb je daarin een belangrijke rol. Toen het bijvoorbeeld even ongemakkelijk werd voor een van onze collega’s, vroeg ik: ‘herken je deze situatie?’ Vervolgens hadden we daar een open gesprek over. Dat kan alleen als mensen zich op hun gemak voelen.”
De familie-app
“Tijdens de gesprekken raakten ook naasten met elkaar aan de praat. Bijvoorbeeld omdat hun familieleden een woning delen. Dit heeft onder andere geleid tot een nieuw initiatief: de familie-app. Op die app delen zorgcollega’s foto’s van fijne momenten met bewoners. Voor familie is dit goud waard: het is voor hen heel leuk om te zien dat hun geliefde, ouder of vriend(in) plezier maakt!”
Langetermijneffecten
De langetermijneffecten van de bijeenkomst worden nog geëvalueerd. Bij Inovum weten ze in ieder geval dat ze nog zeker 2 of 3 bijeenkomsten gaan organiseren. “Het is een hele fijne manier om bewoners en naasten te spreken, maar ook echt te luisteren.” Als familie en naasten zich betrokken voelen, bieden ze ook vaak hulp en ondersteuning aan. De verwachting is dan ook dat deze manier van werken op meerdere manieren zijn vruchten zal afwerpen.
Tips voor het organiseren van soortgelijke bijeenkomsten:
- Een goede voorbereiding is het halve werk
Kies een geschikt moment voor naasten en vrijwilligers. Verplaats je in hun agenda en nodig hen tijdig uit (minstens 2 weken van te voren). Vertel waarom je hen uitnodigt en maak het leuk, zorg voor een klein hapje en drankje.
- Start met open vragen
Begin met een paar vragen die uitnodigen tot gesprek, zoals: hoe ziet een fijne dag er voor jou uit? of Wat heb jij nodig om je betrokken te voelen? Zo ontstaat ruimte voor ieders perspectief. - Creëer een veilige setting
Benoem dat alles gezegd mag worden en je met respect met elkaar omgaat. Geef mensen de ruimte om te vertellen terwijl anderen luisteren. - Mix bewoners, naasten, vrijwilligers en zorgcollega’s
Creëer groepjes waarin verschillende mensen in gesprek gaan, dat zorgt voor wederzijds begrip en andere perspectieven. - Stap uit de ‘werkmodus’
Nodig zorgcollega’s uit om niet vanuit hun rol, maar als mens deel te nemen. Luisteren in plaats van oplossen verandert de dynamiek. - Maak afspraken aan het eind
Sluit af met kleine, haalbare afspraken of ideeën. Wie pakt wat op? En onthoud, zorgcollega’s hoeven niet alles te doen, familieleden of bewoners pakken graag iets op.