Reablement met een cultuursensitieve aanpak
In een samenleving die steeds diverser wordt, kiest MIJ voor een koers die recht doet aan ieder mens. Ongeacht afkomst, taal of achtergrond. Geen extra ‘project’, maar een andere manier van kijken. Reablement is het kompas. De persoon, diens verhaal en netwerk de richting. En met name voor mensen met een migratieachtergrond blijkt dat niet alleen nodig, maar fundamenteel. MIJ laat zien: dit is hoe je verandert met elkaar en voor elkaar.
Zorg en welzijn: gedeelde verantwoordelijkheid vanaf de start
In de oude werkwijze werden bij Wz zorg thuis zorg en welzijn vaak gescheiden benaderd. MIJ gooide het roer om. Vanaf de eerste stap – de intake – staan alle professionals samen rond de cliënt: wijkverpleegkundige, maatschappelijk werker, begeleider én mantelzorger. Ze helpen mensen hun leven terug te claimen. Niet volgens een standaard, maar afgestemd op persoonlijke én culturele waarden. Want reablement draait niet alleen om wat iemand fysiek nog kan. Het gaat ook over identiteit, trots, rituelen, rollen en relaties. Juist bij mensen met een migratieachtergrond maakt dat een wereld van verschil. Nieuw hierin is de structurele integratie van welzijn. Want wat heeft zorg voor zin, als je geen leven meer ervaart?
Deze aanpak betekent ook: samenwerken op élk niveau. Van de huishoudelijke ondersteuner tot de bestuurder. Iedereen maakt deel uit van het netwerk rondom de cliënt. En iedereen wordt meegenomen in het proces – niet als uitvoerder, maar als mede-eigenaar van verandering.Reablement bij mensen met een migratieachtergrond vraagt om specifieke aandachtspunten, zoals taalbarrières, de ‘wij-cultuur’, bescheidenheid in het uiten van problemen en het belang van rolbehoud binnen de familie of gemeenschap.
Daarom ontwikkelde MIJ, samen met professionals uit de praktijk een interactief hulpmiddel: MIJ Tool Reablement met een cultuursensitieve aanpak.
In dit interactieve hulpmiddel vind je praktische tips, handvatten en voorbeelden om reablement écht cultuursensitief toe te passen.
Deze pdf is optimaal te lezen en gebruiken in Acrobat Reader, een gratis te downloaden, betrouwbaar programma.
De filmpjes uit het document zijn ook hieronder te bekijken.
Stapsgewijs naar een nieuwe werkwijze
De inzichten uit de praktijk gaven richting, maar de daadwerkelijke verandering kwam pas toen MIJ het gedachtegoed van reablement stap voor stap begon te verankeren in de dagelijkse praktijk. Geen grote omwenteling in één keer, maar een zorgvuldig opgebouwde beweging. Gedragen door teams, gevoed door ervaringen, en geborgd via structuur én cultuur.
Hiernaast vind je de concrete stappen die MIJ zette en die ook jou kunnen helpen om reablement duurzaam en cultuursensitief te implementeren.
De lessen die MIJ leerde:
Dos:
- Begin met enthousiasme en eigenaarschap op de werkvloer
- Laat bestuur en management zichtbaar meedoen
- Bouw samen aan werkwijzen die passen bij jouw context
- Betrek mantelzorgers actief vanaf de start
- Focus op betekenis en welzijn, niet alleen op zorg
Don’ts:
- Voer geen top-down aanpak in zonder draagvlak
- Sluit medewerkers niet uit van de ontwikkeling
- Zie een externe projectleider niet als eindpunt – borg intern
- Focus niet alleen op theoretische kennis, maar juist op praktijkvaardigheden
Wat moet je als manager of projectleider doen?
Een succesvolle implementatie van reablement (zeker bij cliënten met een migratieachtergrond) vraagt dat je als manager of projectleider niet alleen organiseert, maar ook verbindt, ondersteunt en voorleeft. Dit zijn de kerntaken:
- Vertaal visie naar praktijk
- Zorg dat de visie op reablement helder en gedragen is.
- Maak het concreet: wat betekent dit voor intake, zorgplan, samenwerking?
- Zet een stevig proces neer
- Start met een pilotteam en stel een projectgroep + stuurgroep samen.
- Zorg voor structuur (planning, overlegmomenten, monitoring).
- Betrek mensen op elk niveau
- Laat medewerkers actief meedenken: bij het opstellen van doelen, tools en evaluatie.
- Verbind wijkverpleging, begeleiding, huishoudelijke hulp en mantelzorgers tot één team.
- Wees zichtbaar en ondersteunend
- Ga in gesprek, stel vragen, laat twijfels toe.
- Laat zien dat je de beweging belangrijk vindt, ook als het schuurt.
- Borg én bewaak
- Neem reablement op in functieprofielen en teamoverleggen.
- Check regelmatig of het gedachtengoed nog leeft en stuur bij waar nodig.
Voor de organisatie als geheel:
- Van zorglogica naar levenslogica: niet alleen denken vanuit zorgaanbod, maar vanuit kwaliteit van leven.
- Meer aandacht voor diversiteit en inclusie, in visie én uitvoering.
- Reablement wordt kernonderdeel van beleid, leren en kwaliteitszorg.
Voor HR en talentontwikkeling:
- Reablement wordt opgenomen in functieprofielen, onboarding en functioneringsgesprekken.
- Er ontstaat behoefte aan nieuwe competenties: coachend werken, cultureel sensitief handelen, netwerken.
- Scholing verschuift van ‘weten’ naar ‘toepassen’, met focus op persoonlijk leiderschap.
Voor teams en samenwerkingen:
- Medewerkers werken multidisciplinair en geïntegreerd, niet naast elkaar maar met elkaar.
- Er ontstaat meer afstemming tussen zorg en welzijn.
- Teams reflecteren vaker samen op casuïstiek, doelen en eigen rol.
Voor zorgverleners in de praktijk:
- Minder overnemen, meer activeren. Denken vanuit wat iemand nog wil en kan.
- Meer en beter contact met mantelzorgers.
- Grotere rol in signaleren, rapporteren en bijstellen van doelen – mét oog voor cultuur, taal, zingeving en achtergrond.
Cultuursensitieve reablement in beeld
Zelfstandig wonen bij Beyt Essalam in Rotterdam
Zelfstandig wonen bij Bienvenido in Rotterdam
Zelfstandig wonen bij de Boomgaard in Rotterdam
