Samen Doen (Informele zorg)
Van praten over, naar samen doen!
De toekomst is nu. Onze samenleving vraagt om een andere manier van zorg en ondersteuning. Het vraagt dat we anders kijken: mogelijkheden zien, het gesprek blijven voeren en vooral: het samen doen en gewoon leven. Vanuit de beweging Informele Zorg ondersteunt Zilveren Kruis de versnelling naar het samen doen met naasten.
Samenwerken met het informele netwerk
In het vakgebied hebben we het regelmatig over ‘informele zorg’, ofwel ondersteuning door familie, buren en vrienden. ‘Samen doen’ pleit ervoor om te stoppen met het onderscheid maken tussen formele en informele zorg. Maar juist, om meer samen te doen. Samen doen betekent: zorgverleners een stapje terug om familieleden, buren, vrienden ruimte te geven om te doen wat ze altijd al deden – en misschien wel iets meer.
Deze beweging vraagt om een andere manier van denken en werken.
Een cultuur waarin we nieuwsgierig zijn naar de ander: kijken wat er wél kan. Waar we bestaande processen durven aanpassen, nieuwe kaders verkennen. Waar we aansluiten op wat er al is en ruimte te maken voor experimenten. En altijd met elkaar in gesprek blijven.
Zo zet je de eerste stap in samenwerken met het netwerk
Het Samen Doen Canvas is speciaal ontwikkeld voor teams van professionals, die samen met het netwerk van een bewoner of cliënt willen verkennen hoe je met professionele ondersteuning aansluit en samen vormgeeft. Bijvoorbeeld in het verpleeghuis, gehandicaptenzorg of thuiszorg.
Het canvas helpt teams om concrete stappen te zetten naar een manier van werken waarbij iedereen er toe doet en bijdraagt.
Hieronder vind je een stappenplan om zelf aan de slag te gaan in jouw team of organisatie. Het canvas kun je hierbij gebruiken.
Voorbereiding
Plan een teamsessie van ongeveer 1 uur. Nodig eventueel naasten (familie, partner, vrienden) en/of vrijwilligers uit om mee te denken. Zorg voor een rustige ruimte waar iedereen zich vrij kan uitspreken.
Stap 1: Het vertrekpunt
Begin altijd met wat er al is. Elke situatie is anders – en dat is prima. Soms helpt een vaste kring van familie of buren al een handje. Een dorp werkt anders dan een stad. Iemand met een groot netwerk heeft andere mogelijkheden dan iemand die meer geïsoleerd leeft. Wat er wel of niet is, vormt jullie startpunt.
Stap 2: Onze blik
Hoe kijken we naar gelijkwaardig samenwerken? Doen we dit omdat het moet (personeelskrapte, ZZP-stop e.d.) of omdat we geloven dat we elkaars mogelijkheden kunnen benutten en zo meer betekenen? Die eerlijkheid naar elkaar is cruciaal – en de basis voor samenwerking die echt gelijkwaardig voelt.
Stap 3: Concrete aanknopingspunten om samen de eerste stappen te zetten
Zoek kleine, haalbare beginnetjes. Bij welke familie voelt contact laagdrempelig? Welke activiteit kunnen we samen organiseren: een wandeling, koken of een familie-appgroep? Start klein, bouw voort op wat lukt, en leg afspraken concreet vast.
Stap 4: Leren en ontwikkelen
Samen doen betekent blijven verkennen en in gesprek zijn. Sta stil bij wat al goed gaat en wat beter kan. Vier successen en houd rekening met wat spannend is of niet verloren mag gaan. Dit geldt voor de professional, de zorgvrager én naasten.
Stap 5: Wat nemen we mee naar morgen?
Maak het concreet: wat gaan we komende week of maand samen doen? Wie neemt welke stap? Wanneer spreken we elkaar weer?
Tips voor implementatie
- Begin klein, bijvoorbeeld met het netwerk van iemand die je al wat beter kent, waarbij je de naasten kent. Dat geeft vertrouwen en energie om het Canvas in te gaan zetten.
- Investeer in het opbouwen van relaties: dat kost tijd, maar levert uiteindelijk veel meer op!
- Elk netwerk is anders. Soms groot en hecht, soms klein maar loyaal. Alle vormen zijn waardevol.
- Het Canvas helpt om te praten over hoe we omkijken naar elkaar, afstemmen en samen doen.
- Netwerken en professionele ondersteuning veranderen mee met wat nodig is. Pak het Canvas er dus gerust vaker bij!
- Gun jezelf en anderen de tijd om op deze manier te werken: het levert je uiteindelijk tijd, waardevolle relaties en dus plezier op!
